Blogs

• Aan het begin van het schooljaar richt je je klas doordacht in. Dan is er nog tijd voor. Maar lukt het ook gedurende het schooljaar nadat er ervaringen opgedaan zijn, hier nog kritisch naar te kijken en aanpassingen in te doen? Stel je jezelf dan nog de vragen als: hoe vaak zijn welke materialen eigenlijk nodig, wie heeft het nodig en met welk doel en is de huidige plek wel de meest efficiënte plek? Hoe kunnen er zo min mogelijk looproutes gecreëerd worden waarbij andere kinderen niet of nauwelijks gestoord worden, zijn er duidelijke plekken waar wat opgeruimd moet worden, zijn afspraken visueel gemaakt en hebben diverse delen binnen de klas een eenduidige bestemming? Door van te voren alles goed te overdenken, kritische vragen te beantwoorden en mogelijkheden uit te tekenen, geeft jezelf een gevoel van grip. Ook het nadenken welke werkvormen wanneer voorkomen, welke opstelling dan handig is en hoe deze geruisloos aangepast kan worden, werkt RUST in de hand. Alle kennis bezit je, maar door hier echt even tijd voor vrij te maken en doordat je ervaringen met je klasomgeving hebt opgedaan, wordt al snel duidelijk waar aanpassingen tot verbetering en dus tot meer RUST kunnen leiden.
• Beperk visuele prikkels. Beplak en behang niet het volledige lokaal met werkjes van je leerlingen waarbij er een overdaad aan visuele prikkels binnenkomt, maar zorg dat een bepaalde wand hiervoor alleen deze functie heeft. Zet een stelling neer voor 3D-werkjes. Zorg dat losse spullen zoveel mogelijk in (gesloten) kasten opgeborgen zijn en vensterbanken niet vol liggen met uitingen van creativiteit. Als de creatieve werkjes van de kinderen alleen op voorbestemde plekken hangen voor een beperkte periode dan kan er veel meer van al dit prachtigs genoten worden dan als iedereen erin ondergedompeld wordt omdat er overal in de klas wel iets hangt, ligt of staat. Mooi gepresenteerde werkjes doet recht aan de creativiteit en inzet van de leerlingen. En bedenk ook eens wat een rust dit geeft voor het oog!
• Wees samen verantwoordelijk voor een opgeruimde klas- en schoolomgeving. Ga een kringgesprek met je leerlingen aan en laat ze meedenken wat er nodig is en hoe ze dat vorm willen geven. Laat ze ook bedenken hoe ze dit dan vervolgens met elkaar op orde willen houden. Iets wat ze zelf verzonnen hebben en niet opgelegd hebben gekregen, heeft de grootste kans op uitvoer en dus op succes. Zorg ervoor dat de afspraken zichtbaar in de klas hangen en volg dit ook op. Dit kan ook of juist door leerlingen zelf geregeld worden.
• Bied leerlingen binnen hun leeromgeving een stilteplek. Maak zelf een rustig plekje in de klas die bescherming biedt. En als je de tijd of mogelijkheden niet hebt om zelf een volledig concept met rustplek te bedenken dan hebben wij de oplossing daarvoor. Met volle trots kunnen wij zeggen dat richting de 30 scholen & BSO’s je al voor zijn gegaan om het concept van de Stiltehuisjes te implementeren, waarmee jouw tijd en energie bespaard wordt van een geheel ontwikkeltraject en een goede implementatie bij jouw leerlingen en team geborgd wordt. Hiermee krijgen de leerlingen de kans om een basisvaardigheid tot zelfzorg te ontwikkelen.

Een omgeving die overzicht, duidelijkheid en RUST biedt waar nodig, draagt bij aan een basisgevoel van veiligheid en welbevinden. Dit vormt de basis voor het verdere functioneren van jou en jouw leerlingen. Neem RUST dus serieus!

• Neem allereerst routines op in je dag-/ weekplanning. Denk bij routines aan bijvoorbeeld de dagelijkse inzet van een Check-In-poster zoals wij in een eerder post hebben aangekaart of bied tussendoortjes aan, die RUST in de hand werken. Ook de kieze van de juiste momenten kan enorm helpen. Begin en eindig de dag bijvoorbeeld met een rustige activiteit. En als het je lukt om nog een keer extra kritisch door je dagplanning heen te gaan, kijk dan naar welk kind misschien moeite kan hebben met bepaalde activiteiten en bedenk wat een alternatief zou kunnen zijn. Je zou verbaasd zijn hoeveel je op deze manier kunt voorkomen in plaats van genezen.
• Denk bij het aanbod van tussendoortjes goed na over de inhoud. Zet hierbij zowel ontspannen als activerende activiteiten in om de juiste sfeer voor dat moment te creëren. Bij ontspannen activiteiten kun je denken aan korte stoelyogaoefeningen, ademhalings- en visualisatie-oefeningen. En wat dacht je van massageoefeningen? Iets actiever? Vele activiteiten zijn ook actief in te zetten, doe een bewegingsspel of een heerlijke ‘Just Dance’
• Observeer, indien mogelijk tijdens de tussendoortjes welke leerling goed reageert op welke type activiteit. Dit geeft jou als leerkracht veel informatie over individuele leerlingen wat je weer kunt gebruiken bij jouw begeleiding. De Stiltehuisjes kunnen hierbij heel ondersteunend zijn.
• En ga dat klaslokaal regelmatig uit. Geef eens een les in de natuur, een bewegend leren buitenles of bedenk met jouw leerlingen samen welke activiteiten helpend is om meer RUST in de groep te creëren.

Een groep waar RUST de boventoon voert, werken leerlingen goed samen en zijn zij betrokken bij hun onderwijs en hun eigen ontwikkeling. Groei vanuit verbinding met zichzelf, de groep en de leerkracht is heel waardevol. Mooi om als leerkracht onderdeel te zijn van dit proces!

RUST brengt veel ervaren we inmiddels op meerdere vlakken. RUST bieden met behulp van de omgeving, daar schrijven we de volgende keer meer over.

1. Het allerbelangrijkste is dat jij als leerkracht goed zicht hebt op wat er bij jouw leerlingen van binnen speelt. Dat is nogal wel eens een uitdaging om dat van 25 leerlingen tegelijkertijd te weten. Een Check-In-poster is hierbij een zeer praktisch hulpmiddel. Leerlingen kunnen met hun knijper aangeven hoe de vlag er voor hun op dat moment bij hangt en jij als leerkracht ziet in één oogopslag wat er speelt en nodig is. Dat scheelt weer 25 gesprekjes!
2. Help leerlingen zich er bewust van te worden als het even niet zo goed gaat. Visualiseer vormen van niet-helpend gedrag, uitdagende emoties en signalen van hun lichaam. Laat ze dit herkennen en erkennen door er ook taal aan te koppelen. Er is iets nodig om zich weer beter te voelen. De Wijzer-met-het-Stiltehuisje visualiseert en vergroot de emotionele woordenschat van leerlingen.
3. Besef dat je leerling hiervoor zelf verantwoordelijk is. Als leerkracht begeleidt je dit proces zonder het te willen oplossen voor de ander, hoe graag we dit vaak wel zouden willen. Juist je leerlingen die ‘tools’ te leren ontwikkelen, geeft een leerling die oh zo belangrijke vaardigheid tot zelfzorg.
4. Binnen deze zelfzorg bedenkt en ervaart de leerling vervolgens wat helpt. Hoe kunnen emoties ruimte krijgen en op een goede manier doorleefd worden? Wat maakt dat niet-helpend gedrag rustiger wordt? Hierbij biedt een rustige plek uitkomst. Na gebruik is het prikkelvat weer geleegd, zijn emoties doorleefd en zijn lichamelijk klachten tot rust gekomen.
5. Is een bedachte oplossing uitgevoerd, doordat een leerling bijvoorbeeld even uit de situatie is gegaan en gebruik heeft gemaakt van die rustige plek, bekijk dan samen wat deze oplossing heeft gebracht. Zet met elkaar ook een volgende situatie in de steigers. Wat als deze emotie/dit gedrag zich weer aandient, hoe herkent de leerling dit en wat kan hij doen?

Door het uitvoeren van deze stappen werk je met jouw ondersteuning aan preventie en worden jouw leerlingen verantwoordelijk voor en eigenaar van hun eigen zelfzorg. Ze hoeven het steeds minder van een ander af te laten hangen en kunnen op deze manier vanuit rust met zichzelf het beste uit zichzelf halen!

En is dat nou net het gene waarom we vaak in eerste instantie leerkracht zijn geworden.

Bedenk ook dat RUST in de groep heel helpend voor iedereen is om zich prettig op school te voelen. Daar gaan we de volgende keer op in.

• Het begint bij bewustwording. Bewustwording van jezelf binnen jouw omgeving. Denk er eens over na of jij als leerkracht een prikkelzoeker of juist prikkelmijdend bent? En kun jij in een rommelige omgeving goed werken of gedij je beter in een nette omgeving? Wat heb jij nodig om je goed te voelen? Het kan verhelderend zijn om de antwoorden op deze vragen eens op te schrijven en neem deze bewustwording mee in de volgende punten.
• Als je je bewust bent wat je zelf als leerkracht binnen jouw klas nodig hebt, kijk dan eens naar je planning. Is deze planning zo opgesteld dat deze in lijn loopt met wat jij aan prikkels bijvoorbeeld goed aankunt? Zo niet, maak wijzigingen. Jij bent belangrijk. Wissel actief onderwijs af met rustige activiteiten waarbij er de ene keer meer beroep op je gedaan wordt, dan de andere keer. Je kunt niet de hele dag vol op ‘aan’ staan.
• Plan voldoende RUST-momenten in voor jezelf. Als leerkracht word je vaak door de dag heen geleefd. Het levert je zoveel meer op als je gedurende dag meerdere korte pauzemomenten inbouwt. Dat weten we allemaal wel, maar ja HOE? Het hoeft niet ingewikkeld en groots. Plan korte tussendoortjes van vijf tot tien minuten in. Wat kun je zoal doen? Denk aan even een frisse neus halen waarbij je voornamelijk op je ademhaling let tot luisteren naar ontspannen muziek of een visualisatie. Doe iets waar jij even loskomt van al je onderwijs-to-do’s. Dan kun je er op een volgend moment weer fris tegenaan.
• Check regelmatig of de inrichting en netheid binnen jouw klas jou RUST bieden bij de uitvoer van je werk. Je begint het schooljaar vaak georganiseerd en goed op orde maar naar mate de tijd vordert, ontstaat er vaak meer en meer troep en komen er knelpunten in het praktische gebruik. Je klasomgeving is vaak een ondergeschoven kindje, maar als je dit regelmatig even kritisch bekijkt, kan het met een kleine tijdsinvestering je een hoop energie schelen. En bedenk, een opgeruimde omgeving geeft vaak een opgeruimd gevoel!

Met bewustwording en jezelf serieus nemen, met kleine aanpassingen in je planning en een korte tijdsinvestering in je klasomgeving valt er veel RUST voor jezelf te behalen waardoor je je lesdag afsluit met meer energie in plaats van dat leeggezogen gevoel.

Ga er lekker mee aan de slag en gun jezelf deze verbetering. Het geeft je meer plezier in je werk. Hoe fijn is dat voor jezelf én voor je leerlingen.

Enne.. inspiratie over hoe RUST te faciliteren aan jouw leerlingen, daar vertellen we de volgende keer graag meer over….